Vroeger
De eerste mensen die in Noorwegen woonden leefden waarschijnlijk rond het jaar 10.500 voor Christus. Toen was Noorwegen nog heel koud en zat het land onder de ijskappen. Maar in het westen was het land bewoonbaar. Daar joegen mensen op rendieren en andere dieren. En hadden ze boerderijen. Er zijn ook stenen werktuigen gevonden van ongeveer 10.000 voor Christus. Rond de tijd van de Romeinen worden de runen in Scandinavië uitgevonden.
Later, in de periode van 800 tot 1000 na Christus, voerden Noorse Vikingsschepen over vele zeeën om zich te vestigen in veel onbewoonde landen en eilanden, zoals IJsland, Groenland en de Shetlandeilanden. Veel mensen zien Vikingen als plunderaars. Dat deden ze ook, maar ze stichtten ook nieuwe steden en deden veel aan handel. Zo hebben de Noorse Vikingen Dublin en Normandië gesticht. Ze waren dan wel een klein volk, maar ze hebben toch heel veel land kunnen veroveren!
De Vikingen hadden bijzondere schepen. Ze waren lang met een platte bodem, zodat ze ook makkelijk door rivieren konden varen en landinwaarts konden gaan. Ze hadden wel honderden schepen! In die tijd waren er zo’n 30 koninkrijken, die allemaal apart werden geregeerd. Tot 872, toen ging Harald Schoonhaar deze kleine koninkrijken verenigen tot één koninkrijk.
In 1107 ging de eerste Europese koning op kruistocht. Dit was de Noorse koning Sigurd Jorsalfare. Hij vocht tegen de moslims in een aantal zuidelijke landen. Toen hij terug kwam ging hij heel streng regeren. Na zijn dood ontstond er een burgeroorlog die van 1130 tot 1240 duurde.
Noorwegen werd rond 1521 een provincie van Denemarken, tot 1814; toen werd het land van de Zweden. Noorwegen werd toen meer zelfstandig en kreeg een grondwet. In 1905 werd Noorwegen een onafhankelijke staat.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nu
Keuken
In Noorwegen eten ze 4x per dag. Meestal eten ze nog een klein hapje aan het eind van de avond, dit noemen ze Kvelds.
- Ontbijt & Lunch
Het ontbijt bestaat uit brood, net als bij ons. Soms vullen ze dit met fruit of yoghurt. Typisch Noors beleg is kaas, in allemaal verschillende soorten. Bijvoorbeeld Gulost. Dit is een gele kaas (in Nederland zouden we zeggen 'normale kaas'). Of brunost. Dit is een bruine kaas en is zoetig. Ze hebben verschillende soorten jam en appelmoes . Ook eten ze vis.
- Avondeten
Ook het avondeten is niet heel speciaal. Het lijkt allemaal op het Nederlands. Vlees, gekookte aardappelen en groente. Natuurlijk zijn er dingen die anders zijn. De aardappelen worden pas aan tafel geschild en in plaats van groente eten ze een saus, gemaakt van rode bessen en suiker, genaamd Tyttebær. Vaak eten ze er een dunne cracker bij, Flatbrød. Gehaktballen zijn hier geen bal, het zijn een soort schijfjes. Deze noemen ze Kjøttkker. Een ander populair vleesgerecht is ingeblikt rendiervlees met saus. Dit noemen ze Joika. Vis is ook iets wat veel gegeten wordt. Schelvis en Koolvis staat doordeweeks vaak op het menu.
De meeste mensen zijn vroeg thuis van hun werk. Ze eten dan ook vroeg, al tussen 4 en 5.
Alcoholische drankjes zijn er ook, maar die zijn erg duur. Je kunt ze niet in de supermarkt krijgen, je moet naar een staatswinkel, genaamd Vinmonopolet. En typisch Noors drankje is Akevitt, gemaakt met aardappelen en komijn .
- Kvelds
Kvelds betekent ‘avond’ Dit is niet echt een maaltijd, meer een snack. Het bestaat uit knäckebröd met beleg.
Geloof
Op een kaartje van de grote Bosatlas staat dat in Noorwegen qua geloof de meeste mensen protestants zijn. Protestanten zijn mensen die zich losmaken van de Rooms-katholieke kerk. Dit hebben we voor een groot deel ook in Nederland.
(bron: De Grote Boslatlas 53ste editie)
Taal
Noorwegen heeft twee schrijftalen. Het Bokmål en het Nynorsk. Het Bokmål wordt het meest gebruikt, namelijk door 80%. Het Nynorsk word door de overige 20% gebruikt. Naast deze schrijftalen zijn er een heleboel dialecten. Dit allemaal behoort tot de noord Germaanse taalgroep. Net zoals Deens, Zweeds en IJslands. Het Bokmål hebben de Noren te danken aan de Deense overheersing. Het is eigenlijk het Deens met een Noorse uitspraak. Het Nynorsk is afgeleid van de taal die gesproken wordt in IJsland. Het lijkt zelfs op de taal die de Vikingen spraken! Het alfabet telt 29 letters met de æ, å en ø erbij. Het Samisch is de derde officiële taal, deze taal is vergelijkbaar met het Fins, Hongaars en Estlands.
Vertaling van het zinnetje in de inleiding:
hei dette er et språk = hallo dit is een taal
Sport
Sport vinden ze in Noorwegen heel belangrijk. Vooral wintersport. Denk aan langlaufen. Alpineskiën is ook erg populair. Schaatsen is ook een grote sport. Noorwegen heeft in 1994 de Olympische winterspelen georganiseerd in Oslo en in 1952 in Lillehamer. Een belangrijke zomersport is voor de meeste landen - ook deze - voetbal. De mannen scoren niet zo goed. De vrouwen behoren tot de wereldtop!
Muziek
Noorwegen heeft grote muziekfestivals. De bekendste festivals vinden plaats in Førde, Bø en Valdres. Het bekendste festival is het Nordiske Festspillene. Dit is een combinatie van muziek, literatuur, dans, theater, opera, en beeldende kunst.
Het zingen zonder woorden komt veel voor in Noorwegen. De zanger/zangeres improviseert met snelle en ritmische stukje uit een muziekstuk.
De hardanger viool is een typisch Noors instrument. Dit is een mooie versierde viool. En het heeft esonantiesnaren, waardoor de muziek galmt (esonatie is een weergalm). Isak Nilssen Botnen was een vroege maker van dit instrument uit de provincie Hardanger, vandaar de naam: Hardanger viool.
De eerste mensen die in Noorwegen woonden leefden waarschijnlijk rond het jaar 10.500 voor Christus. Toen was Noorwegen nog heel koud en zat het land onder de ijskappen. Maar in het westen was het land bewoonbaar. Daar joegen mensen op rendieren en andere dieren. En hadden ze boerderijen. Er zijn ook stenen werktuigen gevonden van ongeveer 10.000 voor Christus. Rond de tijd van de Romeinen worden de runen in Scandinavië uitgevonden.
Later, in de periode van 800 tot 1000 na Christus, voerden Noorse Vikingsschepen over vele zeeën om zich te vestigen in veel onbewoonde landen en eilanden, zoals IJsland, Groenland en de Shetlandeilanden. Veel mensen zien Vikingen als plunderaars. Dat deden ze ook, maar ze stichtten ook nieuwe steden en deden veel aan handel. Zo hebben de Noorse Vikingen Dublin en Normandië gesticht. Ze waren dan wel een klein volk, maar ze hebben toch heel veel land kunnen veroveren!
De Vikingen hadden bijzondere schepen. Ze waren lang met een platte bodem, zodat ze ook makkelijk door rivieren konden varen en landinwaarts konden gaan. Ze hadden wel honderden schepen! In die tijd waren er zo’n 30 koninkrijken, die allemaal apart werden geregeerd. Tot 872, toen ging Harald Schoonhaar deze kleine koninkrijken verenigen tot één koninkrijk.
In 1107 ging de eerste Europese koning op kruistocht. Dit was de Noorse koning Sigurd Jorsalfare. Hij vocht tegen de moslims in een aantal zuidelijke landen. Toen hij terug kwam ging hij heel streng regeren. Na zijn dood ontstond er een burgeroorlog die van 1130 tot 1240 duurde.
Noorwegen werd rond 1521 een provincie van Denemarken, tot 1814; toen werd het land van de Zweden. Noorwegen werd toen meer zelfstandig en kreeg een grondwet. In 1905 werd Noorwegen een onafhankelijke staat.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Nu
Keuken
In Noorwegen eten ze 4x per dag. Meestal eten ze nog een klein hapje aan het eind van de avond, dit noemen ze Kvelds.
- Ontbijt & Lunch
Het ontbijt bestaat uit brood, net als bij ons. Soms vullen ze dit met fruit of yoghurt. Typisch Noors beleg is kaas, in allemaal verschillende soorten. Bijvoorbeeld Gulost. Dit is een gele kaas (in Nederland zouden we zeggen 'normale kaas'). Of brunost. Dit is een bruine kaas en is zoetig. Ze hebben verschillende soorten jam en appelmoes . Ook eten ze vis.
- Avondeten
Ook het avondeten is niet heel speciaal. Het lijkt allemaal op het Nederlands. Vlees, gekookte aardappelen en groente. Natuurlijk zijn er dingen die anders zijn. De aardappelen worden pas aan tafel geschild en in plaats van groente eten ze een saus, gemaakt van rode bessen en suiker, genaamd Tyttebær. Vaak eten ze er een dunne cracker bij, Flatbrød. Gehaktballen zijn hier geen bal, het zijn een soort schijfjes. Deze noemen ze Kjøttkker. Een ander populair vleesgerecht is ingeblikt rendiervlees met saus. Dit noemen ze Joika. Vis is ook iets wat veel gegeten wordt. Schelvis en Koolvis staat doordeweeks vaak op het menu.
De meeste mensen zijn vroeg thuis van hun werk. Ze eten dan ook vroeg, al tussen 4 en 5.
Alcoholische drankjes zijn er ook, maar die zijn erg duur. Je kunt ze niet in de supermarkt krijgen, je moet naar een staatswinkel, genaamd Vinmonopolet. En typisch Noors drankje is Akevitt, gemaakt met aardappelen en komijn .
- Kvelds
Kvelds betekent ‘avond’ Dit is niet echt een maaltijd, meer een snack. Het bestaat uit knäckebröd met beleg.
Geloof
Op een kaartje van de grote Bosatlas staat dat in Noorwegen qua geloof de meeste mensen protestants zijn. Protestanten zijn mensen die zich losmaken van de Rooms-katholieke kerk. Dit hebben we voor een groot deel ook in Nederland.
(bron: De Grote Boslatlas 53ste editie)
Taal
Noorwegen heeft twee schrijftalen. Het Bokmål en het Nynorsk. Het Bokmål wordt het meest gebruikt, namelijk door 80%. Het Nynorsk word door de overige 20% gebruikt. Naast deze schrijftalen zijn er een heleboel dialecten. Dit allemaal behoort tot de noord Germaanse taalgroep. Net zoals Deens, Zweeds en IJslands. Het Bokmål hebben de Noren te danken aan de Deense overheersing. Het is eigenlijk het Deens met een Noorse uitspraak. Het Nynorsk is afgeleid van de taal die gesproken wordt in IJsland. Het lijkt zelfs op de taal die de Vikingen spraken! Het alfabet telt 29 letters met de æ, å en ø erbij. Het Samisch is de derde officiële taal, deze taal is vergelijkbaar met het Fins, Hongaars en Estlands.
Vertaling van het zinnetje in de inleiding:
hei dette er et språk = hallo dit is een taal
Sport
Sport vinden ze in Noorwegen heel belangrijk. Vooral wintersport. Denk aan langlaufen. Alpineskiën is ook erg populair. Schaatsen is ook een grote sport. Noorwegen heeft in 1994 de Olympische winterspelen georganiseerd in Oslo en in 1952 in Lillehamer. Een belangrijke zomersport is voor de meeste landen - ook deze - voetbal. De mannen scoren niet zo goed. De vrouwen behoren tot de wereldtop!
Muziek
Noorwegen heeft grote muziekfestivals. De bekendste festivals vinden plaats in Førde, Bø en Valdres. Het bekendste festival is het Nordiske Festspillene. Dit is een combinatie van muziek, literatuur, dans, theater, opera, en beeldende kunst.
Het zingen zonder woorden komt veel voor in Noorwegen. De zanger/zangeres improviseert met snelle en ritmische stukje uit een muziekstuk.
De hardanger viool is een typisch Noors instrument. Dit is een mooie versierde viool. En het heeft esonantiesnaren, waardoor de muziek galmt (esonatie is een weergalm). Isak Nilssen Botnen was een vroege maker van dit instrument uit de provincie Hardanger, vandaar de naam: Hardanger viool.